سدهای كردستان ره به تركستان می برند
بازار پرواز: سنندج - كردستان در حالی 131 هزار و 496 هكتار اراضی آبی دارد كه سهمی 4.3 میلیارد متر مكعبی از منابع آب های سطحی كشور را به خود اختصاص داده كه این عدم توازن را می توان ره سدهای كردستان به تركستان رفتن دانست.
به گزارش بازار پرواز به نقل از ایرنا، استان كردستان با یك میلیون و 200 هزار هكتار زمین مستعد كشاورزی و آبی بودن فقط 10 درصد از این اراضی و وجود 9 سد در حال بهره برداری بدلایل مختلف هنوز بر تولید محصولات زراعی دیم متكی است.
یكی از مهمترین دلایل این مساله، نبود مدیریت برخی سدهای بزرگ در دست استان است كه همچون آنها می توان به مدیریت سد گاوشان كامیاران در دست كرمانشاه، سد تلوار بیجار در دست استان زنجان و سد شهید كاظمی سقز در دست استان آذربایجان غربی نام برد.
كردستان با حجم بارشی معادل 13.2 میلیارد متر مكعب در سال شامل 3.1 درصد كل بارندگی های كشور، دارای 17 رودخانه دائمی، 24 رودخانه فصلی با حجم منابع آب سطحی 4.3 میلیارد مترمكعب (6.6 درصد روان آب های كشور) و سه حوضه آبریز درجه یك است.
از مجموع 34 سد استان، 9 طرح در حال بهره برداری، 11 طرح اجرایی و 14 طرح مطالعاتی است كه در صورت به بهره برداری رسیدن طرح های در حال اجرا و مطالعه در سطح استان یك میلیارد و 808 میلیون متر مكعب آب در سال قابل استحصال خواهد بود.
سهم این استان از این مقدار منابع آبی تنها 1.2 میلیارد مترمكعب در سال است كه از این مقدار 121 میلیون مترمكعب برای مصارف شرب، 10 میلیون مترمكعب برای مصارف صنعتی و یك میلیارد و 82 میلیون مترمكعب مصارف كشاورزی و صنایع وابسته به آن است.
** عملكرد وزارت نیرو در تخصیص آب به كردستان منصفانه نیست
استاندار كردستان در آخرین نشست شورای حفاظت از منابع آب اظهار داشت: وزارت نیرو در تخصیص آب به بخش كشاورزی این استان در مقایسه با سهم سایر استان ها منصفانه عمل نكرده است.
بهمن مرادنیا تصریح كرد: 92 درصد آب تولیدی كشور در بخش كشاورزی مصرف می گردد ولی سهم استان كردستان حدود 70 تا 80 درصد است.
وی اضافه كرد: منصفانه نیست در بعضی استان ها برای انتقال و مصرف آب در بخش كشاورزی هزاران كیلومتر خط انتقال احداث شود و كشاورزان كردستانی در كنار سدها، مزارع خویش را به صورت دیم كشت كنند.
استاندار كردستان با انتقاد از میزان بهره وری از منابع آب در استان تصریح كرد: كردستان در میان استان های كشور برغم داشتن منابع غنی آب در بهره وری منابع آب در جایگاه 27 قرار دارد و استان خشك ولی كم آب كرمان در رتبه دوم است.
مرادنیا خاطرنشان كرد: بازسازی قنات های آب در شهرهای استان ضروری می باشد تا از آب آنها در آبیاری فضای سبز شهری استفاده گردد و پساب های شهری هم برای مصرف در بخش كشاورزی مورد استفاده قرار گیرد.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی كردستان در این خصوص به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با پیگیری های بعمل آمده توسط این سازمان و جلسات مشتركی كه در اوایل سال جاری با شركت آب منطقه ای كردستان برگزار گردید بعد از بررسی مبحث نیاز آبی اراضی قابل توسعه استان در اراضی تحت پوشش سدهای مخزنی مشخص شده است.
خالد جعفری تصریح كرد: گزارش نهایی این اقدامات به تفكیك حوضه های آبریز شامل 227 هزارو 363 هكتار با نیاز آبی یك میلیارد و 517 میلیون متر مكعب بود كه به معاونت آب و آبفای وزارت نیرو و شورای توسعه استان مستقر در وزارت كشور اعلام شده است.
وی با اشاره به اهمیت این مورد در تامین غذایی، توسعه اقتصادی و رفع بخش بزرگی از معضل بیكاری برای این استان، تصریح كرد: این مورد از جانب استاندار و نمایندگان مردم استان در مجلس به طور جدی در حال پیگیری است.
جعفری خاطرنشان كرد: ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان، جلسات كارگروهای ماده 11 در استانداری، شورای توسعه استان مستقر در وزارت كشور و شركت در جلسات مربوطه، جلسات سازمان برنامه و بودجه با حضور نمایندگان وزارت جهاد كشاورزی و نیرو و كمیسیون كشاورزی مجلس شورای اسلامی از دیگر نهادهای هستند كه این مساله را پیگیری می كنند.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی كردستان در مورد نتایج حاصل از مجموعه اقدامات انجام شده در این راستا تابحال اضافه كرد: در سال 93 سه پروژه به میزان 2 هزار و 930 هكتار در طرح رودخانه های مرزی و در قالب احداث شبكه های فرعی پایاب سدهای زیویه، سد امیرآباد و رمشت موچش در قالب یك طرح و سد گاران تصویب گردید.
جعفری افزود: افزایش سطح مصوب فاز اول طرح حوزه مرزی در شهریور سال 95 از 2 هزار و 930 هكتار به 16 هزار و 810 هكتار از دیگر نتایج و اقدامات مجموعه مدیریت استان در جهت افزایش تخصیص آب سدهای استان است.
وی با اشاره به اینكه فاز دوم پروژه های حوزه مرزی با استفاده از وزارت نیرو امسال به میزان 34 هزار و 100 هكتار برای این استان اعلام شده است، تصریح كرد: تابحال این مورد توسط سازمان برنامه و بودجه كشور نهایی نشده است.
جعفری خاطرنشان كرد: منابع آب رودخانه های استان 6 میلیارد متر مكعب است كه هفت درصد روان آب های كشور را شامل می گردد.
استان كردستان دارای 41 رشته رودخانه، 38 هزار 430 دهنه چشمه، 496 رشته قنات و بیش از 13 هزار و 62 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق است.
جعفری با اشاره به اینكه استان كردستان دارای یك میلیون 220 هزار هكتار اراضی مستعد كشاورزی است، تصریح كرد: از این میزان اراضی تنها 131 هزارو 496 هكتار آن كه شامل 10 درصد آبی است.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی كردستان اضافه كرد: از این میزان اراضی آبی، 51 هزار و 290 هكتار آن كه شامل 39 درصد به سیستم های آبیاری تحت فشار مجهز شده كه 2 برابر میانگین كشور است.
وی با اشاره به بررسی های انجام شده به منظور تامین آب كافی و مطمئن از منابع آبی خرد، تصریح كرد: استان در این زمینه نیاز به احداث 52/1 میلیون متر مكعب استخر ذخیره آب دارد كه بدلیل كمبود اعتبارات زیرساختی تابحال فقط 0/457 میلیون متر مكعب آن تولید شده است.
وی به افزایش راندمان انتقال آب كشاورزی استان از 30 درصد به 70 تا 90 درصد اشاره نمود و اظهار داشت: از 31 هزار كیلومتر كانال های سنتی انتقال آب كشاورزی در استان، 10 هزار و 605 كیلومتر با استفاده از لوله های پلی اتیلن و 654 كیلومتر با استفاده از كانال های بتنی و سنگی كه شامل 36 درصد از كانال های آبیاری كشاورزی عمومی استان بهینه سازی شده است.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان كردستان یكی از طریق های تامین آب اراضی كشاورزی حاشیه رودخانه های استان را احداث ایستگاه های پمپاژ آب كشاورزی اعلام نمود و اضافه كرد: تابحال 42 ایستگاه پمپاژ آب با سطح پوشش 47 هزار و 14 هكتار كه شامل 37 ایستگاه به صورت مجتمع و 5 ایستگاه پمپاژ منفرد در دست ساخت است.
جعفری با اشاره به اینكه از 62 كیلومتر قنات موجود در استان، تابحال 42 كیلومتر آن حداقل یكبار احیا و مرمت شد، افزود: در جهت استفاده بهینه از منابع آبی خرد موجود استان و ارتقای بهره وری آب كشاورزی تابحال 12 كیلومتر از چشمه های طبیعی عمومی استان بهسازی و بازسازی شده است.
به گفته وی، تولید سالانه محصولات كشاورزی كردستان نزدیك به دو میلیون تن است كه بیش از یك میلیون و 600 هزار تن آن شامل انواع محصولات زراعی و بقیه باغی است.
سرپرست شركت آب منطقه ای كردستان هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: به منظور مهار و توسعه بهره برداری از منابع آب كردستان، هم اكنون 34 طرح سد مخزنی در استان در حال بهره برداری، ساخت و مطالعه است.
كامران خرم با اشاره به اینكه از مجموع 34 سد استان، 9 طرح در حال بهره برداری، 11 طرح اجرایی و 14 طرح مطالعاتی است، اضافه كرد: در صورت به بهره برداری رسیدن طرح های اجرایی و مطالعاتی در این استان یك میلیارد و 808 میلیون متر مكعب آب در سال قابل استحصال خواهد بود.
به گزارش بازار پرواز به نقل از ایرنا، سهم این استان از این مقدار منابع آبی تنها 1.2 میلیارد مترمكعب در سال است كه از این مقدار، 121 میلیون مترمكعب برای مصارف شرب، 10 میلیون مترمكعب برای مصارف صنعتی و یك میلیارد و 82 میلیون مترمكعب مصارف كشاورزی و صنایع وابسته به كشاورزی است.
خرم با اشاره به اهمیت تعیین میزان تخصیص آب استان، اظهار داشت: هم اكنون استانداری و برخی مسئولان استان رساندن اراضی آبی استان به 300 هزار هكتار را پیگیری می كنند كه وزارت نیرو در حال بررسی و امكان سنجی این مهم می باشد.
سرپرست شركت آب منطقه ای كردستان اجرای همزمان این هدف را ناممكن اعلام نمود و تصریح كرد: برای تحقق این مطالبه باید به صورت مرحله ای و در گام های مختلف اقدام گردد.
میزان اراضی آبی استان را 120 هزار هكتار بیان كرد و اضافه كرد: با عنایت به هدف گذاری های انجام شده و خواسته استاندار این آمار باید به 2 برابر افزایش یابد.
خرم با اشاره به هم عقیده بودن مدیران استانی در عدم توسعه یافتگی كردستان، یادآورشد: این توسعه نیافتگی به مرور زمان به وجود آمده و حل آن هم نیازمند به زمان است.
وی با اشاره به اینكه آب ها از 2 جنبه حوزه آبهای مرزی و غیر مرزی دارای اهمیت و مورد بررسی هستند، اظهار داشت: استان كردستان در حوزه آب های مرزی دارای 16 هزار هكتار اراضی آبی بوده كه با عنایت به پیگیری های استاندار، جلسه های مختلف با وزارت نیرو و كارگروه های تخصصی، آبی شدن 52 هزار هكتار دیگر از این طریق در دست بررسی می باشد.
خرم با اشاره به اینكه این مورد از مصوبات جلسه استاندار با وزارت نیرو است، اضافه كرد: در جلسه كمیسیون كشاورزی و منابع طبیعی مجلس مقرر شده كه تعدادی كارشناس از جانب وزارت نیرو طی ماه جاری برای بررسی و كارشناسی این مورد به استان سفر كنند.
سرپرست شركت آب منطقه ای كردستان به فرصت سه ماهه وزیر نیرو به مدیران و كارشناسان این وزارت برای تعیین میزان ظرفیت آبی شدن اراضی استان، طی بازدیدها و بررسی شرایط و وضعیت آبی كردستان اشاره و تصریح كرد: پس از اتمام این مهلت باید گزارش كامل از اینكه چه مقدار از اراضی استان پتانسیل آبی شدن دارد و مقرر است چقدر افزایش پیدا كند به وزیر تحویل داده شود.
وی با اشاره به اینكه بخشی از آب سدهای كردستان به استان های همسایه منتقل می شود، تصریح كرد: برنامه های استان برای تخصیص آب بیشتر در حوزه كشاورزی باعث كم شدن سهم استان های دیگر از سدهای كردستان نخواهد شد.
خرم به دستور رهبر معظم انقلاب برای كنترل بهینه آب های مرزی در چارچوب قوانین بین المللی اشاره و اضافه كرد: از 5 میلیارد روان آب این استان 2 ونیم میلیارد آن مربوطه به حوزه آب های مرزی می باشد كه با كارهای كه در دست اقدام است یك و نیم میلیارد آن مهار می گردد.
وی توپوگرافی خشن، وجود ناهمواری و پستی و بلندی فراوان و كوهستانی بودن این استان را از عوامل مهم هزینه بر بودن پروژه های سد سازی در كردستان دانست و تصریح كرد: در حوزه آب های مرزی از چهار سال قبل تابحال در این استان 20 هزار میلیارد ریال از محل صندوق توسعه ملی هزینه شده است.
به گزارش بازار پرواز به نقل از ایرنا، از آنجائیكه كشاورزی می تواند مهمترین عامل توسعه اقتصادی و رفع معضل بیكاری در این استان باشد، انتقال آب سدهای استان كردستان به سایر استان ها منجر به نارضایتی كشاورزان، باغداران و مردم شده كه انتظار آنها از دولت در مرحله اول تامین سهم آبی مورد نیاز شرب و كشاورزی استان و بعد انتقال آن به دیگر استان ها است.
در صورت نادیده گرفتن این خواسته مردم استان با عنایت به پتانسیل بالای استان كردستان در حوزه كشاورزی و اهمیت این حوزه در تامین غذایی كه معیار تعیین كننده استقلال هر كشوری است، می تواند بزرگترین توجیح برای مسئولان كشوری در تجدید نظر در مورد اختصاص سهم آب های این استان به بخش كشاورزی باشد.
با این وجود در صورت ادامه این روند و عدم توجه كافی به بخش كشاورزی استان كردستان در جهت آبی كردن اراضی مستعد آن باید به این بیت زیبای سعدی كه می گوید؛
ترسم نرسی به كعبه ای اعرابی/ كین ره كه تو میروی به تركستان است
رجوع كرد.
گزارش از ژاله گرگانی
7349/9102
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب